Een uniek en bijzonder mens
Ap overleed begin dit jaar op 5 januari. Nog maar 65 jaar oud. Op zijn bidprentje staat ‘Kunstschilder’. En dat was-ie. Een uniek en bijzonder mens. Hij kwam uit een groot en warm gezin en groeide op aan de IJsselstraat. Enkele van zijn zussen en broers namen contact op met De Wester. Zij willen niet dat hun broer Ap vergeten wordt. Hij moet de erkenning krijgen die hij verdient en daarom zijn ze onder andere bezig met het organiseren van een expositie van zijn werk.
IJsselstraat
Het is een mooie zomeravond als de redacteur van De Wester in de achtertuin zit van Joop van Brakel aan de Heselaan. Joop is met 64 jaar de op een na jongste uit het gezin Van Brakel. Ook aanwezig zijn de zussen Hannie en Ria. Zij zijn respectievelijk 73 en 74 jaar. Gedrieën proberen ze een beeld te schetsen van hun broer Ap. Zijn leven, zijn werk en wat hem beïnvloed heeft.
Ria vertelt over de familie. ‘Pa was poelier. Hij had een winkel in de Mariënburg, hij had het poeliersvak geleerd van zijn vader in de winkel aan de Ziekerstraat. Wij hebben niet altijd in het Waterkwartier gewoond. De meeste van ons zijn geboren aan de Kopse Hof. In de noodwoningen daar. Dat was een erg gezellige tijd. Toen we daar in 1960 weg moesten, konden we kiezen tussen Brakkenstein en het Waterkwartier. In Brakkenstein mocht je echter geen duiven houden, dus werd het de IJsselstraat. Nu kenden we het Waterkwartier ook al een beetje, want we hadden familie in de Rijnstraat wonen.’
Kluizenaar
‘We hadden 9 kinderen,’ gaat Hannie verder. ‘De 5 jongens sliepen op één kamer. In de IJsselstraat had je een erg actieve buurtvereniging: de “IJsselpegels” onder leiding van Ger Hesseling. Daar deden wij ook aan mee. Vooral met carnaval. Dan moest er een wagen komen. Ap was degene die de kar schilderde. Dan werden er ook frikandellen gebakken door buurman Hent van Embden. In de zomer waren er vaak dagjes uit, naar Valkenburg bijvoorbeeld. Het lukte altijd wel om activiteiten gesponsord te krijgen.’
‘Bij Ap zat dat tekenen en schilderen er al heel vroeg in,’ vertelt Joop. ‘Hij was altijd aan het schetsen. Na de lagere school ging hij naar de LTS. Hij legde zich toe op houtbewerking. Zodoende heeft-ie ook nog een tijdje bij houthandel Key gewerkt, maar Ap was iemand die moeilijk een baas boven hem kon verdragen. Soms leefde hij als een kluizenaar.’
Depressief
‘Hij had depressieve buien,’ gaat Ria verder. ‘Wij denken dat het te maken kan hebben met de dood van een broertje. Die verongelukte op 5-jarige leeftijd. We woonden toen nog op de Kopse Hof. Ma is jarenlang erg verdrietig geweest en dat moet haast wel van invloed zijn geweest op Ap. Hij was toen een baby van 9 maanden.’ ‘Ik ging vaak met hem naar concerten,’ vertelt Joop. ‘We zijn allebei muziekliefhebbers. Daar kon-ie erg van genieten, maar een dag erna had Ap weer schuldgevoelens omdat hij plezier had gehad. Toen ma overleed in 1997 greep hem dat ontzettend aan. Hij kon niet met rouwverwerking omgaan. Een paar jaar later stierf zijn Golden Retriever. Op die momenten zat hij erg in de put. Dan had ie echt psychische problemen en maakten we ons zorgen. Hij was vaak met de dood bezig.’
Surrealisme
Ap is niet zijn hele leven alleen geweest. ‘Oh nee,’ vertelt Hannie. ‘In 1976 is hij met Marian getrouwd geweest en ze woonden in Tolhuis. Dat heeft een aantal jaren geduurd. Daarna kwam Hellen in zijn leven en daar woonde hij mee in Leuvensbroek. Daar is ook Tesla, zijn dochter geboren. Daarna verhuisden ze naar Nijmegen-Noord. In 2007 gingen ze uit elkaar.’
Ap was een veelzijdige schilder. Hij maakte bijvoorbeeld Nijmeegse stadsgezichten. Zo hing in de Lange Hezelstraat een tijd lang een groot doek van de oude stad van acht bij vijf meter. Hij fabriceerde ook surrealistische doeken met een knipoog naar Salvador Dali of Carel Willink. Portretschilderingen ging Ap ook makkelijk af. Dan koos hij vaak muzikale helden als Keith Richard, Mick Jagger, Ozzy Osbourne of Herman Brood.
Parijs
‘Schilderen deed Ap soms ook voor het goede doel,’ vertelt Joop. ‘Met Bonelazy, de band waar ik in drum, organiseerde we een bluesfestival in Doornroosje. Ap had een groot doek geschilderd wat op het podium hing. Dat werd geveild en de opbrengst ging naar de Johan Neeskens Foundation. Die stichting geeft financiële steun aan organisaties en instellingen die zich inzetten voor kinderen met een chronische ziekte of beperking. Het bracht 17 honderd gulden op. Als ie het écht gewild had kon hij met zijn talent daarvan leven, maar zo zat hij niet in elkaar. Hij heeft vaak geëxposeerd o.a. In Het Oude Weeshuis in de Benedenstad en in de Schouwburg. Hij had graag in Parijs willen wonen, maar dat is er nooit van gekomen.’
Expositie
In 2008 werd bij Ap lymfeklierkanker geconstateerd. Hannie: ‘Hij heeft het eigenlijk nog best heel lang volgehouden. Hij klaagde nooit. Alsof hij zich heel snel met zijn lot verzoend had. Het laatste jaar kon hij nauwelijks nog schilderen. Hij was erg snel moe. De begrafenis heeft-ie tot in de puntjes zelf geregeld.’ ‘De muziek die gedraaid werd was van Rory Gallagher, the Stones en Edith Piaf. Vanwege Parijs,’ vult Joop aan. ‘Met Karel, een andere broer, zijn we nu bezig om een expositie te organiseren. Daar kwam even corona tussen, maar we kijken weer rond in de omgeving bij galerijen voor mogelijkheden. We hebben veel van zijn doeken in ons bezit en een aantal willen we verkopen en de opbrengst besteden aan een goed doel, zoals de kankerstichting. Wanneer het zover is, laten we dat zeker weten aan De Wester.’
Ap heeft een mooi graf op begraafplaats Jonkerbos.
Hieronder vindt u een selectie van het werk van Ap. (klik voor een vergroting)
Wat een mooi stuk van Ap van Brakel. Ook mooi dat zijn familie een verkoopexpositie willen houden. Graag wil ik op de hoogte gehouden worden. Een tip voor de familie hebben jullie als ruimte ook al gedacht aan de bastei aan de waalkade.
Dankjewel
We zijn erg onder de indruk. In de Stikke Hezelstraat hebben we ooit het schilderij met de schilder-ezeltjes bij de Sacre Coeur gekocht. We kijken er elke dag met veel plezier na. Lang op het internet gezocht wie het gemaakt had, maar we konden het niet vinden.
Vandaag nog maar eens gezocht, en helaas deze treurige berichtgeving gelezen. We wensen de familie en kennissen veel sterkte.
Mochten er schilderijen worden verkocht houden we ons aanbevolen.
Ik heb bij Ap in de buurt gewoond en gewerkt bij houthandel Key .Hij was een rustige en kalme jongen.
Altijd aardig , in iedergeval nooit onaardig.Nooit geweten dat hij over een bijzonderen gave beschikte.
Ga eens na zonder enige opleiding in het schilderen zulke mooie creaties tot stand brengen dat noem ik KUNST.Dan mag je je zelf met recht kunstenaar noemen.